Overslaan en naar de inhoud gaan

De vroegsignaleringsaanpak van gemeenten onder de loep • 'Kunnen we je helpen?'

Laatste update: 01 oktober 2024

6. Methodologische verantwoording

Twee keer per jaar zet Divosa een digitale vragenlijst uit onder deelnemers aan de Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden. Deze rapportage presenteert de resultaten op de vragenlijst van maart/april 2024. Deze vragenlijst ging over de procesinrichting en aanpak rondom vroegsignalering.

In totaal hebben toen 138 organisaties de vragenlijst volledig ingevuld. Hierbij gaat het om 116 individuele gemeenten en 22 samenwerkingsverbanden en gemeenschappelijke regelingen. In totaal representeren deze organisaties 167 gemeenten. In de rapportage gebruiken we de antwoorden op gemeenteniveau.

Hieronder staat de verdeling van deze 167 gemeenten naar omvang van de bevolking. De gemeenten tot 25.000 inwoners zijn iets ondervertegenwoordigd, terwijl de 50.000+-gemeenten iets oververtegenwoordigd zijn ten opzichte van de landelijke gemeentelijke verdeling. Deze 167 gemeenten vertegenwoordigen 61 procent van de Nederlandse bevolking.

Aantal deelnemende gemeenten 

 
Aandeel van het totaal aantal deelnemende gemeenten (n=167) Aandeel van het totaal aantal gemeenten in Nederland (n=342)
0-25.000 40 24% 33%
25.000-50.000 60 36% 40%
50.000-100.000 44 26% 18%
100.000 of meer 23 14% 9%

Regressie-analyses naar bereik en hulpacceptatie op gemeenteniveau 

Naast rechte tellingen, hebben we regressieanalyses uitgevoerd. Met dit type analyse kunnen we kijken hoe het bereik en de hulpacceptatie van inwoners samenhangen met verschillende factoren, waarbij we rekening houden met het feit dat die verschillende factoren allemaal verband kunnen houden met het bereik of de hulpacceptatie.

Voor deze analyses zijn de resultaten van de vragenlijst gecombineerd met cijfers per gemeente uit het dashboard van de Divosa Monitor Vroegsignalering. Hiervoor zijn de cijfers van het 1e kwartaal van 2024 gebruikt. De gehanteerde cijfers hebben dus betrekking op dezelfde periode als de vragenlijst.

Analyse bereik en aanpak

We hebben de volgende analyse uitgevoerd: 

Bereik gemeente = B0 + B1*aantal signalen per maand per 1.000 inwoners + B2*aantal contactpogingen per melding + B3*systeem (RIS of VPS) + B4*aanpak + error 

Er is gekeken in hoeverre het bereikpercentage van een gemeente samenhangt met het aantal signalen, het aantal contactpogingen per melding, het softwaresysteem (RIS of VPS) en de aanpak. 

Het bereikpercentage is het aantal meldingen waarbij er succesvol contact is gelegd met de inwoner, als percentage van het totaal aantal meldingen. 

Bij de aanpak is gekeken naar de volgende aspecten: 

  • in hoeverre de hoogte van het schuldbedrag en/of het type vastelastenpartner als criterium voor de opvolging wordt gebruikt;
  • in hoeverre het type huishouden als criterium voor de opvolging wordt gebruikt;
  • in hoeverre de leeftijd als criterium voor de opvolging wordt gebruikt;
  • de hoogte van de ondergrens van het schuldbedrag voor het oppakken van een signaal (met 0 als deze er niet is);
  • in hoeverre er een automatische brief/e-mail is na matching;
  • in hoeverre een huisbezoek wordt aangekondigd;
  • in hoeverre WhatsApp als contactvorm wordt ingezet;
  • in hoeverre er gebruik wordt gemaakt van de BRP-koppeling (de automatische BRP-controle);
  • in hoeverre er ook buiten kantoortijden wordt gebeld en/of huisbezoeken worden gedaan; 
  • in hoeverre er afspraken zijn over het aantal belpogingen per maand (ja/nee).

Analyse naar hulpacceptatie 

Bij hulpacceptatie is gekeken naar het aantal meldingen waarbij de inwoner hulp heeft geaccepteerd als percentage van het aantal meldingen waarbij de inwoner is bereikt: 

Percentage hulpacceptatie = B0 + B1*bereik + B2*systeem (RIS of VPS) + B3*wijze van registratie + error

Er is gekeken in hoeverre het percentage hulpacceptatie in een gemeente afhangt van de wijze waarop een gemeente hulp registreert. Hierbij kijken we ook in hoeverre de hulpacceptatie samenhangt met het bereik en corrigeren we voor het gebruikte softwaresysteem. 

Voor de wijze van registratie kijken we naar:

  • In hoeverre hulpacceptatie nog wordt geregistreerd als een inwoner na meer dan 4 weken zich alsnog meldt voor hulp;
  • In hoeverre de volgende zaken als ‘inwoner wil hulp’ wordt geregistreerd: 
    • als een inwoner terugkomt op een eerder besluit voor hulp; 
    • als een inwoner hulp wil, maar vervolgens niet meer bereikbaar is/komt niet op afspraak;
    • als een inwoner het niet eens is met de hoogte van de schuld en het advies krijgt zelf contact op te nemen met VLP.