'Het incassosysteem moet worden herzien’

Het Nederlandse incassosysteem werkt schulden in de hand en moet op de schop. Onderzoekers André Moerman en Nadja Jungmann doen daarvoor aanbevelingen in hun rapport ‘Schulden klein houden en perspectief bieden’. Divosa is blij dat de minister voor Rechtsbescherming deze ter harte neemt bij zijn verkenning naar een nieuw incassosysteem.

Nu werkt het incassosysteem in de hand dat zowel de maatschappelijke kosten als de schulden van mensen hoog oplopen. De kern van het probleem is dat wanneer iemand meerdere schulden heeft, zijn schuldeisers met elkaar concurreren om een zo hoog mogelijk bedrag terug te vorderen. De schuldeisers zetten vervolgens allerlei juridische middelen in om deze schuld te incasseren, met voor de persoon in kwestie hogere schulden tot gevolg. 

Volgens de onderzoekers is er een paradigmashift nodig om het incassosysteem te veranderen. Daarvoor stellen ze vijf maatregelen voor:

1. Er moet in de incassofase voorzien worden in een afbetalingsplan. Hierbij moet de afloscapaciteit door een onafhankelijke partij op een vaste manier worden vastgesteld en schuldeisers moeten naar rato van hun vordering meedelen zonder dat dit verdere kostenoploop oplevert.
2. Er moet in de executiefase aan schuldeisers de mogelijkheid geboden worden om mee te delen in het beslag zonder dat dit ervoor zorgt dat er extra kosten gemaakt worden.
3. Er moet een zorgplicht voor gerechtsdeurwaarders komen om mensen met forse betaalproblemen te motiveren om hulp te zoeken.
4. Er moeten financiële prikkels in het systeem komen die ervoor zorgen dat de schulden al in de incassofase opgelost kunnen worden en er dus minder snel naar de rechter gestapt hoeft te worden.
5. Er moeten financiële prikkels in het systeem komen die ervoor zorgen dat debiteuren die niet zelf de stap naar hulpverlening zetten toch vaker in beweging komen.

Wat vindt Divosa?

Divosa vindt het belangrijk dat de bestaanszekerheid van huishoudens wordt geborgd. Uit de rapporten van de Commissie Sociaal Minimum komt duidelijk naar voren dat dit momenteel niet het geval is. Bij mensen met verschillende schulden, waarbij verschillende schuldeisers concurreren om een zo groot mogelijk deel van afloscapaciteit, staat de bestaanszekerheid nog sterker onder druk. Divosa is dan ook voorstander dat er wordt gewerkt aan een invorderingssystematiek die bijdraagt aan aan het oplossen van de financiële problemen in plaats van ze te verergeren. Als we de schulden zo klein mogelijk houden, is het perspectief op een schuldenvrije toekomst dichterbij. Bovendien kunnen mensen zonder schulden makkelijker meedoen aan de samenleving.