op de foto v.l.n.r.: Annemarie Faber, Adri Bouterse en Saskia van Brenk • fotograaf: Nadine van den Berg

Voorkomen dat mensen bij de aanvraag en indicatie beschut werk valse hoop krijgen, tussen wal en schip vallen en teleurgesteld raken. Hiervoor sloegen de gemeente Almere en het UWV de handen ineen. Inmiddels wordt 90 - 95% van de aanvragen van de gemeente Almere door het UWV toegekend. ‘Ik vraag mijn UWV-collega’s altijd eerst Saskia en Annemarie te bellen, dan weet ik zeker dat de aanvraag goed gaat.’

De gemeente Almere heeft twee jobcoaches met een specialisme beschut werk. Saskia van Brenk en Annemarie Faber kennen elkaars dossier door en door en zijn regelmatig hele dagen op pad. Ze voeren gesprekken met deelnemers, gaan langs bij organisaties en bedrijven die beschut werk aanbieden en onderhouden contact met arbeidsdeskundigen van het UWV. Een werkdag plannen blijkt vaak lastig. Saskia van Brenk: ‘Vanochtend sprak ik een jongen met wie het op de werkplek niet goed ging. Uit angst om anders met slechte jongens in aanraking te komen, wilde hij graag aan het werk blijven. Ik ben toen gelijk gaan bellen en twee uur later zat ik met hem op gesprek bij een ander bedrijf.’

Gemotiveerde deelnemers beschut werk bij reguliere werkgevers

Bijzonder aan de aanpak van de gemeente Almere is dat ze veel met reguliere werkgevers werken. ‘Vooral jongeren willen liever niet tussen de mensen met een beperking werken, omdat ze vinden dat ze die zelf niet hebben’, vertelt Saskia van Brenk. Om dit voor elkaar te krijgen nam de gemeente Almere het aanbieden van beschutte werkplekken op in aanbestedingen. Daarna ging het balletje rollen.

Saskia van Brenk: ‘Ik heb bijvoorbeeld een jongere als vakkenvuller bij een supermarkt geplaatst. De hele tijd staat er letterlijk iemand naast hem te werken. Omdat de supermarkt zo betrokken is, werkt het. Die jongen staat daar met een grote glimlach vakken te vullen.’

Die jongen staat daar met een grote glimlach vakken te vullen.

Als er iets is wat Saskia van Brenk wil voorkomen, is het wel om gemotiveerde deelnemers teleurgesteld te zien raken: ‘Zodra iemand een indicatie beschut werk van het UWV krijgt, gaat diegene ervan uit een betaalde baan te kunnen krijgen. Op papier lijkt beschut werk soms passend, maar als op de werkvloer blijkt dat het tóch niet lukt, kan de gemeente alsnog anders besluiten.’ En dan loopt iemand het risico om tussen wal en schip te vallen.

Afstemming gemeente en UWV zorgt voor plaatsing

Goede samenwerking tussen de gemeente Almere en het UWV bij de indicatiestelling beschut moet ervoor zorgen dat deelnemers met een indicatie vrijwel altijd plaatsbaar zijn. Eerder kwamen de aanvragen voor beschut werk van alle kanten. Nu loopt in principe alles via de twee jobcoaches. ‘In het begin hebben we zo ongeveer over iedere aanvraag gesprekken gevoerd’, vertelt Adri Bouterse, regionaal arbeidsdeskundige en vraagbaak Participatiewet en Banenafspraak voor het UWV in Flevoland. ‘Waarom wordt een aanvraag goedgekeurd of afgewezen? Hoe zit het met de begeleiding en de voorzieningen?’

Twee vaste aanspreekpunten bij de gemeente

De partijen gingen op bezoek bij elkaars werkplek en houden sindsdien regelmatig telefonisch contact. Adri Bouterse: ‘Dat Almere heeft gekozen voor twee aanspreekpunten, maakt het makkelijker om elkaar op te zoeken. Bij andere gemeenten spreek je de ene keer die en dan weer die. Dat gaat veel moeizamer.’

In het begin hebben we zo ongeveer over iedere aanvraag gesprekken gevoerd.

Elkaar gewoon bellen is ontzettend belangrijk, beaamt Saskia van Brenk. De eisen voor beschut werk verschillen per gemeente. ‘Dat is voor arbeidsdeskundigen van het UWV natuurlijk super verwarrend. Nu alle aanvragen via ons lopen, kunnen we kunnen vooraf vertellen dat de gemeente Almere minimaal 28 uur vraagt, welke stukken er nodig zijn, hoe de aanvraag ingevuld moet worden en dat we werken met proefplaatsingen van acht weken.’

Proefplaatsingen beschut werk

De proefplaatsing is voor beide partijen bedoeld om te kijken of er een goede match is. Tijdens de acht weken kunnen deelnemers hun uitkering behouden. Als het een match blijkt, krijgen ze minimaal een jaarcontract bij het bedrijf.

Saskia van Brenk: ‘Als er in die proefperiode nog geen indicatie voor beschut werk is afgegeven, is er nog ruimte om besluiten dat het toch niet goed past.’ Ze herinnert zich een man die zwaar teleurgesteld was dat hij ondanks de indicatie van het UWV niet beschut kon werken. ‘Leg dan maar eens uit dat iemand niet genoeg arbeidsvermogen heeft. Dat is heel moeilijk.  Ergens meedraaien om te kijken hoe het gaat, voelt heel anders dan het krijgen van een papiertje. Daarom is het zo fijn dat het UWV met ons overlegt voordat ze een indicatie toekennen.’

90 – 95% van de aanvragen uit Almere goedgekeurd

De jobcoaches onderhouden dus intensief contact met UWV-arbeidsdeskundigen die aanvragen beoordelen. Met UWV-vraagbaak Adri Bouterse werken ze op een paar ingewikkelde casussen na eigenlijk niet meer samen. En daar is hij eigenlijk best trots op. ‘Saskia en Annemarie doen alle aanvragen nu zonder enige bemoeienis zelf. Ik kan het met blij gemoed loslaten. 90% tot 95% van de aanvragen uit Almere worden toegekend. Landelijk zie ik helaas wel heel andere cijfers. Dat is jammer en kan dus anders!’

Tips voor gemeenten

Dit verhaal is gemaakt naar aanleiding van een Inspiratielab on Tour van Simpel Switchen over de vraag hoe gemeenten en UWV beter kunnen samenwerken bij de indicatiestelling beschut werk. Vijf tips: 

  1. Werk met vaste contactpersonen bij de gemeente en het UWV en maak een sociale kaart. 
  2. Wees flexibel in het aanbod beschut werk (niet alleen bij sociaal werkvoorzieningen) door dit in aanbestedingen op te nemen. 
  3. Geef het goede voorbeeld door zelf beschut werkplekken te organiseren. 
  4. Ga zowel bij een positief als een negatief advies in gesprek met de kandidaat, gemeente en UWV. 
  5. Geef werkgever en werknemer de tijd om aan elkaar te wennen met een proefperiode van vier weken.