Jonge statushouders in Ede combineren inburgeren met betaalde baan

Een paar jaar geleden was de uitval op het onderwijs onder jonge statushouders in Ede hoog. Jongeren die de internationale schakelklas (isk) verlieten, liepen vaak vast. Sommigen begonnen met de Entreeopleiding op het Dulon College, maar konden het tempo niet bijbenen. Anderen vonden werk aantrekkelijker dan school of inburgeren. Dankzij goede samenwerking tussen de gemeente, Werkkracht, het onderwijs en werkgevers is de situatie verbeterd. Een voorbeeld daarvan is het programma On Track, dat jongeren de kans biedt om werk, taal en inburgering te combineren.

Miriam Guiking Dumoulin is procesregisseur inburgering bij de gemeente Ede. Ze is regelmatig te vinden op het Dulon College, waar ze jongeren informeert over inburgering. ‘Het is belangrijk dat ze weten wat de gevolgen zijn als ze stoppen met hun mbo-opleiding. Doordat ik regelmatig langskom, kennen ze mijn gezicht en weten ze me te vinden bij problemen.’ Ook docenten doen een beroep op Miriam als ze merken dat een student dreigt uit te vallen. ‘Zo voorkomen we soms dat iemand stopt, gewoon door op het juiste moment in gesprek te gaan.’

On Track: een combinatie van werk en leren

Voor jongeren die zijn gestopt met school en daardoor inburgeringsplichtig werden, ontwikkelde de gemeente samen met Werkkracht het programma On Track. Jongeren gaan 28 uur aan de slag bij re-integratiebedrijf Road2Work en volgen op donderdagmiddag na werktijd taalles. Zo halen ze binnen de termijn hun inburgering én zijn ze inzetbaar op de arbeidsmarkt. 

De combinatie van werken en leren blijkt voor jonge statushouders een uitkomst. ‘Veel van deze jongeren willen het liefst geld verdienen’, vertelt Miriam. ‘Bijvoorbeeld om hun achtergebleven familie te steunen. En naar school gaan of taallessen volgen, betekent niet kunnen werken.’ Sommige jongeren werkten al fulltime, vaak in ploegendienst. ‘Die diensten konden ze niet met hun taalles combineren, dus dan gingen ze niet.’ De taallessen van On Track zijn bij Road2Work op locatie, wat voorkomt dat jongeren na een lange werkdag afhaken. Ook de praktijkuren van de MAP krijgen ze op de werkvloer.

Koppeling met de praktijk

Woutine van Beek is trainer en adviseur Nederlandse taalontwikkeling bij Werkkracht. Ze geeft de jongeren in het On Track-programma taalles. ‘Naast de standaard taallessen maak ik altijd de koppeling met de praktijk. Ik had aan het begin hele grote plannen, maar leerde al snel dat duidelijkheid bij deze groep belangrijk is. Waarom moeten ze dit leren? Als je dat niet concreet maakt, ben je ze meteen kwijt.’ 

Een voorbeeld is dat ze in de les de arbeidscontracten van de jongeren hebben bekeken. ‘Ze hadden nog nooit zo’n contract gezien’, vertelt Woutine. ‘In sommige landen ga je gewoon werken en aan het einde van de dag krijg je je geld.’ Samen maakten ze een overzicht van de belangrijkste begrippen, zoals “duur van het arbeidscontract”. ‘Ze dachten dat duur iets met geld te maken had, wat natuurlijk heel begrijpelijk is. Het is fijn om ook bij dit soort dingen te kunnen helpen.’

Zelfvertrouwen is enorm gegroeid

Een van de jongeren in het On Track-programma is de 21-jarige Mohamed uit Syrië. Hij werkt bij Road2Work en haalt apparaten uit elkaar voor recycling. ‘Batterijen, computers, tv’s’, somt hij op. Hij werkt drieënhalve dag per week en volgt op dit moment twee uur per week taalles bij Woutine. ‘Oefenen, zinnen maken, schrijven’, vertelt hij. ‘Het is belangrijk om beter Nederlands te leren.’

Mohamed begon ooit op het Dulon College, maar dat liep niet goed. ‘Werken is leuker, en je verdient geld’, zegt hij nuchter. De combinatie van werken en taallessen werkt goed voor hem. Trots vertelt hij dat hij die dag zijn eerste taalexamens lezen en luisteren heeft gehaald. Dat is een mooie stap op weg naar het inburgeringsdiploma. En wat gaat hij daarna doen? ‘Ik weet het nog niet. Misschien wil ik kapper worden. Dat lijkt me leuk.’

Miriam en Woutine benadrukken hoeveel Mohamed in een halfjaar tijd vooruit is gegaan. ‘Niet alleen op het gebied van taal, maar ook als persoon’, zegt Woutine. ‘Mohamed was in het begin heel verlegen en werkte het liefst alleen. Nu praat hij meer, helpt hij anderen en durft hij zelfs in een interview te vertellen over zijn ervaringen. Zijn zelfvertrouwen is enorm gegroeid.’ 

Jongeren voelen zich gezien

Het On Track-programma zorgt dat jongeren de begeleiding krijgen die ze nodig hebben. Ze waren uitgevallen, en stonden er grotendeels alleen voor. Woutine: ‘Nu voelen ze zich gezien en ervaren ze dat iemand met ze meedenkt. Dat is al zo’n grote meerwaarde.’ 

Daarnaast leren jongeren dat het inburgeringsdiploma niet het eindstation hoeft te zijn. ‘We hopen dat ze zich realiseren dat er meer is dan inburgeren en bij Road2Work werken’, zegt Miriam. ‘Het is mooi om te zien als een jongere bijvoorbeeld een opleiding in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) wil volgen zodra hij zijn inburgeringsdiploma binnen heeft.’

Je kunt het niet alleen

De samenwerking tussen de gemeente, Werkkracht, het onderwijs en werkgevers blijkt effectief. ‘We kunnen het niet alleen doen’, zegt Miriam. ‘Bij de gemeente kunnen we nog zo’n goed idee hebben, zonder Werkkracht en Road2Work was de uitvoering niet gelukt. Ook de jobcoaches, werkleiding op de werkvloer en onze cultuurverbinders spelen een grote rol om het tot een succes te maken. De Community of Practice bij Divosa heeft hier ook enorm bij geholpen. We zochten daar als gemeente en partners samen naar oplossingen voor knelpunten. En natuurlijk zijn het de jongeren die het moeten doen. Pas als je bij hen resultaat ziet, is het programma een succes.’