Analyse: participatie(wet) en arbeidsmarkt

De krapte op de arbeidsmarkt is een belangrijk thema in de Miljoenennota 2023. Werkgevers spelen een essentiële rol bij het oplossen van de personeelstekorten. De maatregelen zijn gericht op het verhogen van de lonen en betere arbeidsvoorwaarden. Van werkgevers wordt verwacht dat zij onbenut arbeidspotentieel aanboren en medewerkers op andere manieren gaan werven. Gemeenten hebben samen met partners als onderwijs en werkgevers een belangrijke rol om de kansen van groepen die anders moeilijker aan een baan komen, te vergroten.

Gemeenten krijgen 8 miljoen euro in 2023 om schoolverlaters met een achterstand op de arbeidsmarkt te ondersteunen naar werk. Het gaat om jongeren zonder startkwalificatie uit het praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs of die school zonder diploma hebben verlaten en jongeren uit het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) niveau 1/entree en 2 in de beroepsopleidende leerweg.

Het kabinet streeft ernaar om de leer- ontwikkelcultuur op de werkvloer versterken. Om die reden komen er leerrechten voor praktisch geschoolden en krijgt de STAP-regeling 500 miljoen euro extra over vier jaar. Het budget is bestemd voor mensen met maximaal een mbo-4 diploma.

Werken moet meer lonen

Om werken lonender te maken verhoogt het kabinet de arbeidskorting en gaat de belasting op arbeid omlaag. Het kabinet trekt structureel 500 miljoen euro uit om de arbeidskorting te verhogen en de belasting op arbeid te verlagen met 700 miljoen. 

Participatiewet wordt aangepast

Het kabinet heeft het voornemen om onderdelen van de Participatiewet aan te passen. De plannen om de kostendelersnorm te wijzigen in de Participatiewet is inmiddels in gang gezet. De overige aanpassingen worden de komende periode nader uitgewerkt. Daarbij is het streven om de wet per 1 januari 2024 te wijzigen. Dit loopt mee in het wetsvoorstel Breed offensief, waarmee de Tweede Kamer juli 2022 heeft ingestemd. 

Het kabinet verwacht een verdere lichte daling van het aantal mensen in de bijstand en een stijging met 6.000 van het aantal mensen dat met loonkostensubsidie aan de slag is. Het macrobudget voor bijstands- en aanverwante uitkeringen blijft vrijwel gelijk. Het macrobudget is wel met 40 miljoen euro verhoogd zodat mensen die in deeltijd met loonkostensubsidie werken een groter deel van hun inkomen kunnen behouden. Voor de andere voorstellen uit het Breed Offensief is incidenteel 53 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarvan is reeds 42 miljoen euro ingezet. 

Meer geld voor inburgering en integratie

Als uitkomst van de ‘asieldeal’ die afgelopen zomer is gemaakt, komt 90 miljoen euro beschikbaar voor de inburgering en integratie van statushouders (2022, 2023 en 2024 ophoging budget met respectievelijk 20, 40 en 30 miljoen euro). Hiermee kunnen gemeenten hogere uitvoeringskosten en trajecten financieren. Voor de onderwijsroute wordt gekeken hoe deze binnen het inburgeringsstelsel ingepast kan worden.