‘Pak voorfase ggz-trajecten domeinoverstijgend aan’

Elke maand dat iemand moet wachten op gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg, maakt de kans werk te vinden kleiner, aldus Roger Prudon, econometrist. Zijn onderzoek werd afgelopen woensdag in economenvakblad ESB gepubliceerd. In een artikel van het NRC stelt Prudon dat mensen die lang hebben moeten wachten zelfs jaren na de behandeling moeilijker aan een baan komen. En dat kost de samenleving veel geld.

Lange wachttijden in de ggz betekenen ook langere behandeltijden berekende Prudon. En dit resulteert weer in een nadelig effect op het vinden van werk.

Voor mensen met een migratieachtergrond of een lager opleidingsniveau – groepen die doorgaans al een zwakkere positie hebben op de arbeidsmarkt – zijn de nadelige effecten het grootst. 'Zij hebben vaker werk met tijdelijke contracten, waardoor zij bij mentale klachten eerder hun baan verliezen.' Bovendien moeten deze groepen gemiddeld een week langer wachten op een behandeling', zegt Prudon. 'Het zou kunnen dat zij door taalbarrières minder goed in staat zijn aan de zorgaanbieder uit te leggen wat hun problemen zijn. Dat maakt het bijvoorbeeld moeilijker een passende ggz-behandeling te vinden.'

De oplossing? Kortere wachttijden

De oplossing ligt volgens Prudon in kortere wachttijden binnen de ggz. Dit bespaart de maatschappij enorm veel geld. Hiervoor zijn dan wel meer psychologen nodig om dit probleem aan te pakken. De vraag naar geestelijke hulp én naar opleidingsplekken is echter nog altijd groter dan het aanbod. Opleidingen missen de capaciteit om voldoende extra personeel te scholen.

Prudon hoopt dat zijn onderzoek bijdraagt aan de discussie over oplossingen, bijvoorbeeld in het creëren van extra opleidingsplekken. 'Dat is geen oplossing voor de korte termijn', zegt Prudon, ‘maar het zou kunnen dat we dit probleem over tien jaar anders nog steeds hebben.’

Wat vindt Divosa?

Prudon stelt voor wachttijden te verkorten wanneer mensen zich al hebben aangemeld voor geestelijke gezondheidszorg. Dit kan gezien worden als symptoombestrijding. In plaats daarvan zou het zinvoller zijn om het probleem in de basis aan te pakken middels een voorgesprek. Vaak zijn er problemen op meerdere fronten, zoals op het gebied van wonen, werk, gezondheid of relaties. Door multidisciplinair en domeinoverstijgend samen te werken wordt deze groep mensen met een psychische kwetsbaarheid niet direct ‘doorgestuurd naar wachtlijsten’, waardoor zij veel sneller en effectiever direct kunnen worden doorverwezen naar de juiste hulpverlener(s) en verder kunnen worden geholpen. Dit zorgt voor minder ‘verstopping’ van het traject en een efficiëntere hulpverlening.

Einddoel is gelijk

Het einddoel is hetzelfde; verkorting van de wachttijden en zorgen dat mensen met geestelijke problemen geholpen worden en zo snel mogelijk een passende, duurzame baan kunnen vinden. Het verschil zit ‘m in de voorfase; nu belanden mensen op een wachtlijst zonder dat er vooraf een inventarisatie heeft plaatsgevonden met betrekking tot de problematiek. Met alle gevolgen van dien.

Door in de voorfase effectieve ondersteuning te bieden en de samenwerking tussen zorg en
werk & inkomen eerder in te zetten, kunnen wellicht lange wachtlijsten worden voorkomen. Dat heeft, zo lijkt, veel positieve effecten, namelijk: mensen blijven uit een uitkering, een armoedeval wordt (meer) voorkomen en krapte op de arbeidsmarkt wordt bestreden. Daarbij tonen onderzoeken aan dat werk voor veel mensen een herstelbevorderend effect heeft.

Hoofdzaak } Werk

Deze doelstelling sluit naadloos aan bij het project Hoofdzaak } Werk: meer mensen met een psychische kwetsbaarheid toeleiden naar betaald en duurzaam werk. Aan dit project werken ggz-instellingen, gemeenten, het UWV en werkgevers binnen de 35 arbeidsmarktregio’s samen om dit doel te bereiken. Ook Divosa neemt deel namens de gemeenten.  Lees hier meer over het project Hoofdzaak } werk.