Samen met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft Divosa een trainingsaanbod op maat ontwikkeld, gericht op de bijdrage van het sociaal domein aan de aanpak van ondermijning.

In 2021 voerde Divosa in tien pilotgemeenten trainingen op maat uit. In de handreiking Opzetten trainingsaanbod ondermijnende criminaliteit en het sociaal domein zijn de opbrengsten van deze trainingen verzameld. De handreiking is zo geschreven dat ook andere gemeenten de ervaringen uit de pilot kunnen gebruiken als onderlegger bij het bepalen van hun eigen aanpak, en zo een trainingsaanbod kunnen samenstellen dat gebaseerd is op de eigen behoefte.

Een belangrijk onderwerp dat uit de pilotfase naar voren kwam, was het (ontbreken van) outreachend opereren van frontlijnteams en de inzet van de frontlijnprofessional. Om gemeenten hier verder in te ondersteunen, heeft Divosa in 2022 een training op maat voor streetwise frontlijnprofessionals ontwikkeld. De training is bedoeld voor de achttien gemeenten die meedoen aan het programma Preventie met Gezag.

Waarom een training voor streetwise frontlijnprofessionals?

Dat frontlijnprofessionals in het sociaal domein niet outreachend werken is een probleem, juist omdat criminelen juist wél outreachend zijn. Zij maken makkelijk contact en steken (ogenschijnlijk) een helpende hand uit. Het is daarom voor de preventieve aanpak van belang dat de professionals vanuit het sociaal domein óók de wijk ingaan, óók makkelijk contact maken en óók een helpende hand uitsteken.

Het is een specialistische discipline die zich onderscheidt door het beheersen van de kunst van het outreachend opereren, in de frontlijn van de samenleving. Het gaat dan om elementen als:

  • wat werkt in deze concrete situatie? 
  • effectieve interventies kunnen organiseren; 
  • van ‘onderaf’ denken en handelen; 
  • structureel maatwerk leveren;
  • diep inzicht in de situatie; 
  • spontane energie benutten;
  • commitment organiseren.

Daarbij moet de frontlijnprofessional in staat zijn effectief samen te werken met relevante organisaties. De frontlijnprofessional heeft verschillende delen van de organisatie nodig, bijvoorbeeld om een jongere weer op het rechte pad te krijgen, schulden hanteerbaar te maken of hem of haar aan een baan of opleiding te helpen. En daar staat ondermijning vaak nauwelijks op het netvlies. Wanneer ondermijning wél als relevant probleem wordt onderkend, botst de aanpak ervan vaak met gangbare aanpakken, die moeite hebben met het vormgeven van de combinatie van repressie en preventie. 

Opzet van de training

De training kenmerkt zich door de focus op de gemeentelijke uitvoeringspraktijk als vast uitgangspunt. Divosa biedt niets aan zonder de verbinding te maken met ‘wat er nodig is in de uitvoeringspraktijk’. Dat betekent in dit geval dat bij de begeleiding van de verschillende gemeenten en in de achttien trainingsgroepen deels dezelfde elementen aan bod zullen komen, maar dat alle trainingen er toch anders uit kunnen zien.

Naast het trainen van de professionals, is investering in de gemeentelijke organisatie (inclusief het organiseren van rugdekking) een belangrijk onderdeel van de training.

De training bestaat uit vijf onderdelen:

  1. (Theoretische) kennis.
  2. Bewustwording van professional en gemeente.
  3. Handelingsintelligentie over ondermijning, over slachtoffer- en daderschap, over de wijk, over sociale structuren en over het gemeentelijk sociaal domein.
  4. Onderdeel is ook een investering in zelfkennis en zelfreflectie bij de deelnemers. Het is immers een functie die veel vergt van de persoonlijke overtuigingskracht van de professional.
  5. Tot slot komt de verbinding met de wijk en relevante partners aan de orde.

De training is maatwerk en zal daarom per deelnemende gemeente verschillen vertonen. Neem voor meer informatie contact op met Hennie van Deijck, procesmanager bij Divosa, hdeijck@divosa.nl.