Veel huishoudens gaan er financieel op vooruit, maar zorgen blijven

Het percentage huishoudens dat (zeer) makkelijk kan rondkomen is sinds 2018 gestegen, van 34 naar 42 procent. Dat blijkt uit onderzoek van het Nibud. Ook het percentage huishoudens dat moeite heeft met rondkomen is gedaald. Toch blijft er reden tot zorg, vindt Divosa. Een derde van de huishoudens knoopt nog altijd met moeite de eindjes aan elkaar. Toeslagen lijken niet de zekerheid te bieden die nodig is om grip op het leven te houden.

Uit het Nibud-rapport Geldzaken in de praktijk 2024 blijkt dat er, ondanks de maatregelen, groepen in de samenleving zijn die op meerdere vlakken financieel kwetsbaarder en onzekerder blijven dan anderen. Zo ervaren huurders minder dan huiseigenaren controle over hun financiële situatie terwijl ze vaker bezig zijn met hun geldzaken. Datzelfde geldt voor huishoudens met lagere en/of wisselende inkomens. Voor al deze groepen geldt dat zij bewust met hun geldzaken omgaan, maar dat dit de onzekerheid niet wegneemt.

Toeslagen

Toeslagen kunnen hulp bieden aan huishoudens die minder controle over hun inkomsten hebben en daardoor minder goed kunnen rondkomen. Voor deze huishoudens is het echter niet altijd duidelijk waar ze recht op hebben. De afhankelijkheid van toeslagen is toegenomen, terwijl ook de Commissie Sociaal minimum heeft geconstateerd dat het stelsel te ingewikkeld en ontoegankelijk is geworden. De onzekerheid die dat met zich meebrengt, zo stelt het Nibud, moet worden opgelost door via inkomensbescherming niet áchteraf, maar vóóraf zekerheid te bieden. Divosa onderschrijft dit.

Eenvoudiger

Rondkomen is één ding; krijgen en houden waar je recht op hebt, is een ander. Divosa vindt ook dat het huidige stelsel van sociale zekerheid te complex is. De verantwoordelijkheid ligt momenteel bij inwoners om hun weg in het systeem te vinden. Dit gaat ten koste van hun vertrouwen in de overheid en leidt tot onzekerheid en stress. Daarom zet Divosa zich in voor een eenvoudiger stelsel, onder meer door deelname aan het project Vereenvoudiging inkomensondersteuning mensen (VIM).