Inleiding

Bijna 300.000 kinderen in Nederland groeien op in armoede. Gemeenten ondersteunen de gezinnen van deze kinderen. Om gemeenten te helpen bij het verbeteren van hun armoedebeleid, hebben Divosa, BMC en Stimulansz de benchmark Armoede & Schulden ontwikkeld. Hiermee kunnen gemeenten hun resultaten meten en vergelijken. De benchmarkcijfers over kindermoede en wat gemeenten daaraan uitgeven zijn nu in kaart gebracht.

Kinderarmoede in het kort

In Nederland groeit 1 op de 12 kinderen op in armoede. Dat zijn bijna 300.000 kinderen. Deze kinderen kunnen niet meedoen aan sport of cultuur, geen verjaardagen vieren of durven geen vriendjes mee naar huis te nemen.

Bovendien kunnen kinderen in armoede zich minder goed ontwikkelen dan hun leeftijdgenoten die niet in armoede opgroeien. Zij hebben bijvoorbeeld last van een instabiele thuissituatie, komen minder makkelijk mee op school en ervaren vaker gezondheidsproblemen. Dit maakt hun toekomstperspectief onzeker en verkleint hun kans om uit de negatieve spiraal van armoedeproblematiek te komen.

Kinderarmoede in de benchmark

De negatieve spiraal van armoedeproblematiek willen we doorbreken. Er zijn veel landelijke en lokale activiteiten om waar mogelijk kinderen zich te laten ontwikkelen, mee te doen en erbij te horen. Divosa zet zich in om gemeenten te ondersteunen, onder andere met de Divosa Benchmark Armoede & Schulden.

De Divosa Benchmark Armoede & Schulden geeft gemeenten inzicht in de kosten, het bereik en de resultaten van hun activiteiten om schulden en armoede tegen te gaan, ook die specifiek voor kinderen. Met de benchmark kunnen gemeenten hun cijfers onderling vergelijken en door het delen van de verhalen achter de cijfers, van elkaar leren.

Over de cijfers

Gezinnen met een inkomen tot 23.251 euro, de zogeheten minimahuishoudens van twee volwassenen, kregen in 2018 gemiddeld 809 euro van de gemeente. Ruim 60% daarvan betaalt de gemeente uit bijzondere bijstand. Kinderen in armoede kregen gemiddeld 293 euro van de gemeente. Dat blijkt uit de Divosa Benchmark Armoede & Schulden.

Nederland heeft 1,2 miljoen minimahuishoudens met een inkomen dat niet hoger is dan 130% van de bijstandsnorm. In 2018 was dit voor een alleenstaande 16.250 euro per jaar, voor een echtpaar 23.251 euro, ongeacht of ze kinderen hebben. Daarvan werd 809 euro uitgekeerd vanuit gemeentelijk armoedebeleid.

Bijzondere bijstand grootste bron

Gemeenten betalen de ondersteuning aan arme gezinnen vanuit verschillende financiële bronnen. Het grootste deel keren ze uit vanuit bijzondere bijstand (506 euro), 134 euro komt uit maatschappelijke participatieregelingen en 160 euro via overige regelingen, zoals het kwijtschelden van belasting.

Fondsen

In Nederland leeft 1 op de 12 minderjarige kinderen in armoede. Kinderen uit gezinnen met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm krijgen van de gemeente in 2018 293 euro. De gemeente keert dit voornamelijk uit via fondsen, zoals Stichting Leergeld en Jeugdsport en cultuur fonds (139 euro). Deze fondsen hebben naast het geld van gemeenten ook inkomsten van eigen fondsenwerving. Kinderen kunnen van fondsen dus meer dan 139 euro ontvangen.

In natura

Kinderen in armoede krijgen het geld van gemeenten veelal in natura uitgekeerd, bijvoorbeeld via sportlidmaatschappen en schoolspullen. De kosten voor kinderen in het voortgezet onderwijs zijn fors hoger dan die voor kinderen op de basisschool. De benchmark laat zien dat gemeenten dan ook meer geld uitgeven aan middelbare scholieren dan aan basisschoolkinderen.

Stadspas bereikt bijna elk arm kind

Gemeenten geven jaarlijks gemiddeld 68 euro uit aan een stadspas voor een kind in armoede. Op deze pas staat een geldbedrag dat gezinnen met kinderen kunnen gebruiken voor specifieke doeleinden, bijvoorbeeld sportactiviteiten. Gemeenten die een stadspas hebben, bereiken 90% van de kinderen voor wie een stadspas is bedoeld. Het bereik wil niet zeggen dat deze kinderen de pas daadwerkelijk gebruiken, maar wel dat de stadspas een laagdrempelig middel is om te kunnen gebruiken.

Divosa Benchmark Armoede & Schulden

De cijfers zijn gebaseerd op de Divosa Benchmark Armoede en Schulden, waaraan 126 gemeenten meedoen. De cijfers zijn gewogen gemiddelden en gaan over huishoudens met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm over het jaar 2018. Grote uitschieters, niet-definitieve cijfers en nog niet gevalideerde cijfers zijn buiten deze berekeningen gelaten. 

Ook meedoen?

Wil jij ook meer inzicht in het armoede- en schuldenbeleid van jouw gemeente?  Als je meedoet met de benchmark, ontvang je een keer per jaar een helder rapport met jouw resultaten, ook in vergelijking met andere gemeenten. En je kunt zelf 24/7 online vergelijkingen maken op specifieke thema’s met voor jou relevante gemeenten (bijvoorbeeld dezelfde omvang, regio of soort problematiek).

Tijdens benchlearnbijeenkomsten duiken we in het verhaal achter de cijfers. Aan de hand van een specifiek thema duiden en vergelijken we de resultaten, zodat de deelnemers optimaal kunnen leren van de cijfers en elkaars verhaal.

Kijk op divosa-benchmark.nl/armoede-en-schulden of neem contact op met Anna van der Schors voor meer informatie. Al 126 gemeenten gingen je voor.

Colofon

Divosa

Aidadreef 8 | 3561 GE Utrecht
Postbus 9563 | 3506 GN Utrecht
030 233 23 37
info@divosa.nl
www.divosa.nl

Auteurs

Marleen Smit (Divosa)
Kim Houden (Divosa)

Infographic

Marly Verzijl

Eindredactie

Chrisje Meima (Divosa)

Webredactie

Jasja van Moorsel (Divosa)