Verkorten aflostermijn schuld: snel duidelijkheid gewenst
Door het verkorten van de aflostermijn in de schuldhulpverlening nemen veel inwoners met schulden voor nu een afwachtende houding aan. Dat kan er volgens Divosa toe leiden dat schuldsituaties verergeren. Uitvoeringsorganisaties roepen gemeenten op om inwoners te blijven stimuleren om hulp te vragen, maar de manier waarop loopt uiteen. Divosa vindt het belangrijk dat er voor iedereen snel duidelijkheid komt.
Op 7 februari 2023 nam de Eerste Kamer de Wet wijziging van de Faillissementswet aan, waarmee de looptijd van de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) wordt verkort van 36 tot 18 maanden, waarschijnlijk met ingang van volgend jaar. De rechter kan de duur nog tot maximaal 36 maanden verlengen wanneer er specifieke omstandigheden zijn. Dit wordt nader bepaald in een Algemene Maatregel van Bestuur, die dit voorjaar door minister Weerwind voor Rechtsbescherming in internetconsultatie wordt gebracht.
De vermoedelijke ingangsdatum van deze wetswijziging is 1 januari 2024. Minister Schouten voor Armoedebeleid heeft de ambitie uitgesproken om de looptijd van de Minnelijke schuldsanering natuurlijke personen (Msnp) ook te verkorten van 36 maanden naar 18 maanden. De termijn van een Msnp-traject is in tegenstelling tot de Wsnp geregeld in een onderlinge afspraak tussen schuldhulpverleners en schuldeisers.
Waarom wordt de looptijd verkort?
Het kabinet wil inwoners perspectief bieden op een toekomst zonder geldzorgen, en daarmee ook de drempel naar schuldhulpverlening toegankelijker maken. De verkorting van de looptijd Wsnp en Msnp zorgt ervoor dat inwoners sneller verlost zijn van problematische schulden. Belangrijk is dat de doorlooptijden van beide trajecten vergelijkbaar zijn, zodat het geen ‘perverse’ prikkels kent waardoor het ene traject ‘aantrekkelijker’ wordt dan het ander. Tegelijkertijd is er voor een financieel zorgeloze toekomst meer nodig dan een snellere doorlooptijd van deze trajecten.
Divosa ziet de noodzaak om de invulling van financiële hulpverlening, begeleiding en ondersteuning voor, tijdens én na de periode van schuldregelen te herijken. Juist door de kortere doorlooptijd komen gemeenten voor een intensiveringsvraagstuk te staan om het perspectief van een toekomst zonder geldzorgen te kunnen realiseren. Zeker omdat preventie en nazorg nóg belangrijker worden en dit zich, buiten de schuldregeling om, in het vrijwillige kader afspeelt.
Oproepen van andere betrokken partijen
- Lees hier het advies van de VNG
- Lees hier het advies van de NVVK
- Lees hier het advies van Schulinck
Divosa vindt het, net zoals andere betrokken partijen, belangrijk dat inwoners om hulp blijven vragen. We zien echter dat door het uitblijven van duidelijkheid de inwoners een afwachtende houding aannemen, waardoor schulden eerder verergeren dan afnemen. Schuldhulpverleners merken dat de spreekkamers leger worden en dat de gesprekken die er worden gevoerd niet meer leiden tot schuldregelingen. Met het risico dat schuldsituaties kunnen verergeren.
Daarom moet er duidelijkheid komen over de regeling en een potentiële overgangsregeling. Dat geeft perspectief aan inwoners met nieuwe of bestaande schuldregelingen, schuldeisers kunnen beter meegenomen worden en de gesprekken in de spreekkamer kunnen zo verder komen. Duidelijkheid voorkomt ook dat gemeenten afzonderlijk van elkaar een eigen richting kiezen, met alle onduidelijkheid, teleurstelling en wantrouwen bij inwoners van dien.
Welke duidelijkheid is nodig?
- Uitvoeringsvraagstuk
Welke processen, beleidsregels en documenten moeten worden veranderd en welke afspraken met schuldeisers moeten gemaakt zijn om uitvoering te kunnen geven aan nieuwe Msnp-trajecten met een doorlooptijd van 18 maanden? - Overgangsvraagstuk
Wat gebeurt er met de schuldregelingen van inwoners die momenteel lopend zijn? - Hulpverleningsvraagstuk
Hoe zou de financiële hulpverlening, ondersteuning en begeleiding eruit moeten komen te zien voor, tijdens en na het verkorte Msnp-traject om tot een toekomst zonder geldzorgen te komen? - Wsnp
De ingangsdatum en AMvB met uitzonderingen op de nieuwe doorlooptijd tot 18 maanden van het Wsnp-traject.
Wat kun je nu als gemeente doen?
- Blijf inwoners stimuleren om hulp te vragen en schuldregelingstrajecten op te starten. Houd contacten warm met inwoners waarbij dit niet direct lukt.
- Houd contacten warm met schuldeisers en bereid hen ook voor op de verkorting van de Wsnp en Msnp.
- Hoe kijkt jouw gemeente aan tegen ieder vraagstuk? Denk mee in het ‘hoe’. Samen met SZW, NVVK en VNG zit Divosa aan tafel om invulling te geven aan deze vraagstukken.