SCP: stapeling van problemen bij één op de zes mensen

Eén op de zes volwassenen in ons land heeft te maken met een stapeling van problemen. Zij hebben bijvoorbeeld weinig geld en beschikken niet over een sociaal netwerk om problemen het hoofd te bieden. Dit schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau in twee publicaties die vandaag zijn uitgebracht.

Ook blijkt dat ruim één op de tien ouders van minderjarige kinderen met zo’n stapeling van zorgen of problemen kampt. Naast zorgen over de opvoeding of ontwikkeling van hun kinderen, hebben zij ook andere problemen. 

Toename beroep op sociaal domein

Volgens het SCP zal het aantal mensen dat een beroep doet op ondersteuning uit het sociaal domein naar verwachting toenemen. Dat hangt wel af van (internationale) ontwikkelingen en beleidsmaatregelen. De inflatie, de energiecrisis en de naweeën van de coronacrisis kunnen leiden tot een toename van het aantal mensen in een kwetsbare situatie. Daarnaast is er een grote groep die al geraakt werd door deze ontwikkelingen. Dit wordt nog eens versterkt door demografische ontwikkelingen als vergrijzing en immigratie. 

Toegang

Om mensen die hulp nodig hebben goed te ondersteunen, is het belangrijk dat gemeenten alert zijn of mensen een stapeling van problemen hebben en moeten zij hun ‘redzaamheid’ niet overschatten. Dit alles vraagt om een langetermijnvisie en om creatieve oplossingen van het rijk, gemeenten, werkgevers, professionals, informele hulpverleners en burgers zelf.

Volgens het SCP is het belangrijk dat inwoners beter toegang tot ondersteuning hebben en dat de drempels die mensen ervaren om in aanmerking te komen voor voorzieningen in het sociaal domein worden weggenomen. Daarbij moet de informatievoorziening breder toegankelijk en eenvoudiger zijn. Informatie is soms alleen digitaal beschikbaar, aanvraagformulieren zijn ingewikkeld en het stelsel is complex.

Brede aanpak

In een reactie onderschrijft Divosa dat de drempel voor toegang tot het sociaal domein laag moet zijn. ‘Het is daarbij belangrijk om integraal te werken, met zo min mogelijk belemmeringen. Niet het bureaucratische systeem maar het huishouden of een buurt moet het uitgangspunt zijn’, zegt Divosa-voorzitter Erik Dannenberg. ‘Onze leden zijn hier ook volop mee bezig. Gemeenten bouwen sterke samenwerkingen op met partners in het sociaal domein. Ze geven hun dienstverlening steeds meer vorm vanuit de leefwereld van de inwoners. Dat geeft bewoners perspectief.’

Kinderarmoede

Divosa geeft de integrale werkwijze onder meer vorm bij de aanpak van kinderarmoede. ‘Dat is niet een probleem dat op zichzelf staat, het is een complex maatschappelijk probleem’, zegt procesmanager Kim Houben. ‘Juist vanwege de complexiteit kun je kinderarmoede niet in je eentje oplossen, daar zijn meerdere organisaties voor nodig uit diverse disciplines. Dat is ook precies wat wij doen. Divosa heeft hiervoor een stappenplan ontwikkeld en werkt daarbij samen met het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), het Jeugdeducatiefonds, Sterk uit Armoede, Sociaal Werk Nederland. Enkele gemeenten zijn hiermee aan de slag gegaan. Het draaiboek Lokaal samenwerken in de aanpak van kinderarmoede is gebaseerd op die ervaringen.