Het eindgesprek in de Z-route
Laatste update: 05 december 20252. Voorbereiding op eindgesprek
Een goede voorbereiding zorgt voor een waardevol eindgesprek
Hieronder vind je inspirerende voorbeelden en tips uit de praktijk om te gebruiken als voorbereiding op het eindgesprek met iemand die in de Z-route inburgert.
Hou een pre-eindgesprek. Doe dit ongeveer zes maanden voor het eindgesprek zelf. Vertel hierin wat er in het eindgesprek aan bod komt en hoe iemand zich kan voorbereiden.
Gemeente Rotterdam maakte een leidraad voor het pre-eindgesprek. (Let op: het beleidsvoornemen om tot een andere invulling van de urenverplichting in de Z-route te komen, is nog niet ingegaan. Dit vergt, zoals aangekondigd in de Verzamelbrief inburgering van 16 oktober 2025, een wijziging van het Besluit inburgering 2021).
Vraag de inburgeraar iets te laten zien tijdens het eindgesprek. Bijvoorbeeld over zijn of haar successen, hoe iemand verder gaat met het oefenen van de taal of over toekomstplannen. Dit kan in de vorm die iemand zelf fijn vindt: een geschreven plan van aanpak, collage, tijdlijn, tekening, enzovoorts. Op deze manier leg je de regie bij de persoon die bijna klaar is met inburgeren.
Kondig aan dat je feedback wil krijgen over het inburgeringstraject. Zo kan iemand daar rustig over nadenken en verras je iemand niet met deze vraag. Stel vooraf vast over welke onderdelen je feedback wil ontvangen als gemeente en laat dit duidelijk weten aan de inburgeraar. Door vaker in het inburgeringstraject om feedback te vragen, kunnen mensen ook wennen dat eerlijke tips gewenst zijn om de dienstverlening te verbeteren.
In Oss gebeurt dit al: Ook na de MAP-training die wij zelf geven, vragen we om feedback. We vragen “Hoe heb je de training ervaren?” en “Heb je tips en tops voor ons?”. Sommige inburgeraars vinden het lastig om kritische feedback te geven. Wij benadrukken altijd dat we juist heel blij zijn met tips omdat we dat onderdeel dan nog beter kunnen maken voor de inburgeraars die volgen.’
Vraag degene die inburgert of hij of zij iemand wil uitnodigen voor het eindgesprek. Iemand die iets kan vertellen over zijn of haar ontwikkeling en betrokken is geweest bij het inburgeringstraject. Zoals een vrijwilligerscoördinator, collega, docent, maatschappelijk begeleider of een andere betrokkene. Bespreek dit op tijd zodat de inburgeraar hierover kan nadenken en iemand kan uitnodigen.
Regel een tolk. Niet ieders taalniveau is na afronding van de Z-route voldoende om een gesprek met meer diepgang te voeren. Praten over zelfredzaamheid, arbeidsperspectieven en feedback gaat verder dan basisniveau. Overweeg daarom om een tolk in te zetten, bekijk de richtlijn ‘Omgaan met taalbarrières in zorg en sociaal domein’.
Check of een warme overdracht nodig is. Zo ja, plan een driegesprek in. Kan iemand na afronding van de inburgering terecht bij een andere afdeling of organisatie, bijvoorbeeld op het gebied van Werk & Inkomen, Wmo of de aanpak van laaggeletterdheid? Zorg dan dat je collega komt vertellen hoe zij iemand kan ondersteunen. Een foldertje voldoet vaak niet. Persoonlijk contact maakt de drempel minder hoog.
Organiseer het eindgesprek op locatie bij een aanbieder van de Z-route. Zo kan je de participatie- en of taalaanbieder betrekken bij het eindgesprek en het passend afsluiten van het inburgeringstraject. Lees hoe Roermond dit aanpakt in hoofdstuk 5 van het Kwalitatieve onderzoek Tweede Fase van de Wi2021.
