Gemeenten omarmen informele aanpak bij bezwaren

Veel gemeenten omarmen de oplossingsgerichte en informele aanpak bij bezwaarschriften. In plaats van direct een juridische procedure te starten, zoeken ze eerst persoonlijk contact met de inwoner om samen een oplossing te vinden. Dat blijkt uit het rapport Behandeling van bezwaarschriften door gemeenten anno 2025 van de Rijksuniversiteit Groningen. 

Uit gesprekken met 47 gemeenten blijkt dat de meeste gemeenten positief tegenover deze werkwijze staan en al grotendeels werken volgens de geest van de komende Wet versterking waarborgfunctie Awb. Deze wet, die vorig jaar in consultatie ging, bevat een verplichting om een oplossingsgerichte aanpak te kiezen. Gemeenten willen echter wel de professionele ruimte houden om in specifieke gevallen van contact af te zien wanneer het voor een goede behandeling van de bezwaarzaak overduidelijk geen meerwaarde heeft.

Verschillen in vastlegging en uitvoering

Hoewel de intentie om oplossingsgericht te werken breed wordt gedeeld, zijn er verschillen in de aanpak. De manier waarop gemeenten de werkwijze in verordeningen vastleggen, varieert sterk: van gemeenten die er niets over zeggen tot gemeenten die het tot de kern van de procedure maken. Ruim 70% werkt weliswaar oplossingsgericht, maar slechts 36% vermeldt dit online; de communicatie loopt dus achter op de intentie. Ook de organisatie verschilt: in gemeenten waar de afdeling Juridische Zaken het proces aanstuurt, leidt dit vaker tot betere oplossingen. Een aandachtspunt is het horen van bezwaarmakers door externe commissies, wat door betrokkenen vaak als formeel en soms intimiderend wordt ervaren.

Divosa ondersteunt bij implementatie en toepassing

De informele aanpak vraagt van medewerkers juridische kennis, sterke communicatieve vaardigheden, een empathische houding en reflectie. Divosa ondersteunt gemeenten bij het implementeren en toepassen van deze werkwijze. In de Kennisbank Informele aanpak zijn handvatten, praktijkvoorbeelden en methodieken te vinden om bezwaren persoonlijk, snel en oplossingsgericht te behandelen.