Divosa tekent nog niet: structurele middelen vroegsignalering noodzakelijk

Vroegsignalering van schulden is effectief en onmisbaar, maar gemeenten kunnen deze wettelijke taak alleen duurzaam uitvoeren met structurele financiering. Daarom sluit Divosa zich aan bij VNG en NVVK: we staan inhoudelijk achter de doelstellingen, maar tekenen de nieuwe bestuurlijke afspraken vooralsnog niet.

SZW, VNG, NVVK, Divosa en koepels van vastelastenpartners hebben het afgelopen jaar gewerkt aan verbetermaatregelen om de effectiviteit van vroegsignalering te vergroten. Deze verbetermaatregelen moeten vorm krijgen in bestuurlijke afspraken met twee concrete, ambitieuze doelstellingen: een verdubbeling van het bereik van vroegsignalering naar 40% eind 2028 en het halveren van de ongewenste uitval van signalen.

De hoge ambities voor vroegsignalering zijn terecht. Daarom is structurele borging cruciaal. Nu stelt het kabinet, ondanks beloftes voor structurele financiering, alleen tot en met 2028 20 miljoen euro extra beschikbaar om een impuls te geven aan de verbetering van vroegsignalering. Net als de VNG, vindt Divosa het onverantwoord om bestuurlijke afspraken te ondertekenen die verwachtingen scheppen die in de praktijk niet waargemaakt kunnen worden. We wachten hier dan ook mee totdat het kabinet duidelijkheid geeft over het herstel van de structurele financiering voor deze wettelijke taak, die is weggevallen na de voorjaarsbesluitvorming.

Inzet gemeenten niet realistisch zonder structurele borging

Sinds 2021 is vroegsignalering wettelijk verankerd als taak van gemeenten. De afgelopen jaren is vroegsignalering fors gegroeid en heeft het zijn waarde bewezen voor mensen met geldzorgen. Gemeenten hebben hierin grote stappen gezet en steeds meer mensen tijdig bereikt. De recente Wetsevaluatie Vroegsignalering bevestigt dit en benadrukt dat structurele middelen nodig zijn om deze taak vol te houden. Tot op heden heeft het Rijk deze taak echter uitsluitend incidenteel gefinancierd. Gemeenten kunnen hun rol alleen waarmaken als het Rijk investeert in een stabiele basis.

Tegelijkertijd leggen we met de verbetermaatregelen in de bestuurlijke afspraken de lat hoog: een verdubbeling van het bereik naar 40% vraagt om een aanzienlijke intensivering van de gemeentelijke inzet. Daar komt bij dat de taak naar verwachting verder groeit, onder andere door de toevoeging van nieuwe signaalpartners.

Onverminderde steun aan gemeenten

Divosa staat inhoudelijk nog steeds volledig achter de bestuurlijke afspraken. Divosa blijft daarbij gemeenten onverminderd ondersteunen bij de uitvoering van hun wettelijke taak en de verdere versterking van vroegsignalering. Met het opschorten van de ondertekening steunen we de VNG die het kabinet oproept om snel duidelijkheid te geven en de structurele financiering te herstellen. Alleen dan kunnen gemeenten hun beloften aan inwoners én samenwerkingspartners waarmaken.

Gemeenten moeten inwoners met betalingsachterstanden benaderen om problematische schulden te voorkomen, maar stuiten hierbij op uitvoeringsproblemen door beperkte middelen. De Monitor Vroegsignalering Schulden helpt gemeenten dit proces efficiënter en effectiever te maken en stimuleert kennisdeling en het ontwikkelen van best practices.