Wat hebben inwoners nodig om de stap van uitkering naar passend werk of andersom te zetten? Simpel Switchen wil de drempels om aan het werk te gaan wegnemen. En het mensen makkelijker maken om een stapje terug te doen als het even niet lukt. Het perspectief van inwoners staat altijd centraal. Ilse is ervaringsdeskundig. Zij vertelt haar verhaal.

Ilse werkt al jaren op een vaste dagbestedingsplek. De plek is belangrijk voor haar: ze voelt zich er veilig en gewaardeerd en heeft er veel kansen gekregen om zich te ontwikkelen. Toch kriebelt het bij Ilse: ze kan en wil meer. Een betaalde baan, zelf haar eigen geld verdienen. Zich verder ontwikkelen op een plek waar ze voor haar gevoel volwaardig mee kan doen. De diploma’s zijn al behaald en ze heeft zelfs al een betaalde baan als ervaringsdeskundige aangeboden gekregen. 

Ilse staat dus op een kruispunt. Toch durft ze de stap naar werk nog niet te zetten. Voor Ilse heeft dat niks te maken met de financiële consequenties van de stap naar werk, het verrekenen van inkomsten met de uitkering of het eventuele verlies van haar indicatie. In de keuze van Ilse speelt iets dat voor haar veel belangrijker is: het verlies van de veiligheid van haar ‘eigen’ specifieke dagbestedingsplek die met de stap naar werk gepaard gaat. 

Als het met werken toch niet lukt, kan Ilse misschien nog wel terug naar een dagbestedingsplek. Maar het is niet waarschijnlijk dat ze ook terug kan naar déze dagbestedingsplek. Die is dan waarschijnlijk al ingevuld door iemand anders. En juist dát is voor Ilse heel belangrijk. Of, zoals de Disney-fan zelf uitdrukt: “Het is zoals in de film Vaiana: dit is mijn veilige eiland, en eigenlijk wil ik naar meerdere eilandjes reizen om te kunnen ontdekken. Maar ik wil wel terug kunnen naar mijn veilige eiland.” 

Het belang voor Simpel Switchen

Als we vanuit Simpel Switchen bezig zijn met de overgang van dagbesteding naar werk, gaat dat vaak over grote systemische ingrepen: we moeten armoedeval voorkomen, zorgen dat inkomsten soepel verrekend worden, en mensen moeten drempelloos heen en weer kunnen bewegen in de participatieketen. Dit is allemaal waar, en heel belangrijk. Toch zijn dit niet de dingen waar Ilse zich het meest druk om maakt. Zij voelt zich niet geholpen met een drempelloze terugkeer naar een willekeurige dagbestedingsplek. Het verlies van haar eigen specifieke dagbestedingsplek, terwijl ze niet zeker weet of het gaat lukken op de arbeidsmarkt, maakt dat Ilse al een aantal jaar niet durft te bewegen. 

Zelf ziet ze daarvoor wel een oplossing: “als ik maar zeker zou weten dat deze plek een tijdje voor me wordt vastgehouden, al is het maar voor één dag in de week, zou dat al heel veel schelen. Of als ik zou kunnen opbouwen. Dat ik de eerste tijd een paar dagen hier werk en de andere dagen betaald werk doe. Nu weet ik niet of ik betaald werk aankan. Of ik er niet teveel stress van krijg. Als ik dat een tijdje kan proberen, zonder dat ik mijn plek hier direct helemaal kwijt ben, zou ik de stap wel aandurven.”

De gemeente Apeldoorn heft met het samenvoegen van de Wmo en de Participatiewet in de aanpak Apeldoorn Werkt Mee de harde scheidslijn tussen dagbesteding en werk op. Dit biedt kansen om de overgang van dagbesteding (dat in Apeldoorn ook geen dagbesteding meer heet, maar ‘activerend werk’) naar werk vloeiender en meer geleidelijk te laten verlopen. Een dergelijke aanpak waarin de domeinen werk en zorg binnen een gemeente worden samengevoegd, biedt aanknopingspunten om drempels zoals Ilse die ervaart bij de overstap van dagbesteding naar werk weg te nemen. Lees meer over de werkwijze van Apeldoorn Werkt Mee.