‘Een lange adem is soms gewoon nodig’

Volhouden en investeren in het contact met je inwoners. Dat is in de gemeente Roermond de kracht achter het hoge bereik (41% in 2023) van mensen met betalingsachterstanden, zeggen Bob Sijben, kwaliteitsmedewerker schuldhulpverlening, en Anita Driessen, die als consulent schuldhulpverlening actief is in de vroegsignalering. 

‘Wij zijn nogal van de lange adem, maar de basis is wel dat je geld en fte’s nodig hebt om vroegsignalering uit te voeren, stelt Bob Sijben. ‘Gelukkig hebben wij een politiek die dat heel belangrijk vindt. We hebben meer dan twee volledige fte’s die alleen maar aan vroegsignalering doen. Dat is voor een stad als Roermond met zijn 58.000 inwoners best aardig.’ Er komen maandelijks zo’n 300 signalen vroegsignalering binnen in Roermond, waarvan er ongeveer 160 worden doorgezet. Dat betekent dat er per fte een kleine 80 meldingen per maand worden opgepakt.

Minste tijd

‘Het begint meestal eerst met een telefoontje. Als daar geen reactie op komt, volgt een WhatsAppbericht of sms’je’, aldus Sijben. Driessen: ‘We hebben ervoor gekozen om het eerst op deze manier te proberen, omdat dit de minste tijd kost. Vaak zien we ook wel dat een inwoner na zo’n appje al contact met ons zoekt.’

Gebeurt dat toch niet, dan is de volgende stap een huisbezoek. ‘Een jaar geleden was zo’n bezoek nog onaangekondigd, maar nu sturen we eerst een brief om te zeggen dat we langs zullen komen’, vertelt Sijben. ‘Willen mensen geen gebruikmaken van onze hulp, moeten ze dat tijdig telefonisch of via de mail laten weten. Horen we niets, dan komen we langs op het moment dat in de brief staat aangegeven. Door deze aanpak zijn mensen sneller geneigd om wel contact op te nemen.’ 

Vertrouwen opbouwen

‘Ook al leidt dit niet meteen tot een afspraak, het contact is in ieder geval gelegd’, zegt Driessen. ‘Een lange adem is soms gewoon nodig. Wij verdelen onze werkzaamheden per wijk, dus als je later weer een keer eenzelfde naam voorbij ziet komen, kun je bij een volgende contactpoging het gesprek misschien wel aangaan. Het is ook een kwestie van vertrouwen opbouwen, in de hoop dat iemand de volgende keer wel met je om de tafel wil.’

Volgens Driessen is het vooral ook zaak om goed op je woorden te letten als het contact eenmaal is gelegd. ‘De ervaring is dat woorden best wel veel invloed hebben. Ik probeer zelf het woord ‘schulden’ te vermijden, omdat mensen soms op de rem gaan trappen als ik het daarover heb. Wat we ook doen, is de locatie aanpassen. Het gesprek hoeft niet altijd bij ons op het stadskantoor plaats te vinden. Het kan ook ergens in de wijk of bij de woningstichting. Het is maar net waar de inwoner wil.’

Huisbezoeken worden altijd in duo’s gedaan, soms ook met iemand van een woningstichting. ‘We vinden het belangrijk om goede contacten te hebben met onze ketenpartners’, zegt Sijben. ‘Dat is van belang om snel te kunnen schakelen, want een huurachterstand zorgt al snel voor een fikse schuld.’  

Rode envelop

‘Het huisbezoek is eigenlijk het voorlaatste middel dat we gebruiken. Als we dan nog steeds geen contact krijgen omdat iemand niet thuis is of niet opendoet, doen we een kaart door de bus. Die zit in een opvallende rode envelop en heeft bewust geen logo van de gemeente. Want we weten waar die belanden.’ 

‘In de kaart, met daarop een klok waarop het vijf voor twaalf is, staat dat we bericht hebben gekregen dat er een betalingsachterstand is en bieden we hulp aan. Niet te veel poespas. Om het wat persoonlijker te maken, is de naam en het telefoonnummer van de consulent handgeschreven.’ 

Driessen voegt toe: ‘Er wordt in de kaart ook verwezen naar een inloopspreekuur elke dinsdag. Dat wordt niet heel druk bezocht, maar we willen het wel aanbieden voor mensen die geen e-mail of telefoon hebben of het gewoon fijner vinden om even binnen te lopen daar.’ Volgens haar wordt de envelop altijd wel geopend, omdat mensen denken dat er een leuk kaartje in zit. 

Hoofdconclusies Monitor Vroegsignalering

Gemeente Roermond doet mee aan de Monitor Vroegsignalering. De Monitor Vroegsignalering bevat onder meer een dashboard waarop de data rondom de vroegsignalering worden ontsloten. Je ziet de cijfers van je eigen gemeente en kunt deze vergelijken met die van andere (groepen) gemeenten.