Steeds minder mensen vanuit de WW naar de bijstand

Onlangs publiceerde het UWV de cijfers over de doorstroom van WW naar bijstand in 2022. Het aantal mensen dat een bijstandsuitkering ontvangt nadat hun WW-uitkering is geëindigd, is bijna 50% lager dan in 2021. Op gemeenteniveau zijn de cijfers nu ook beschikbaar in de Divosa Benchmark Werk & Inkomen. 

Sinds 2013 daalde het percentage doorstroom van WW naar bijstand. In 2020 was er een trendbreuk. Het doorstroompercentage van 2022 is het laagste sinds 2011. In 2022 ontvingen 7500 mensen na beëindiging WW een bijstandsuitkering. Onder bijstand vallen in dit UWV-onderzoek alle bijstandsuitkeringen in het kader van de Participatiewet (voorheen WWB), IOAW en IOAZ.

Is dit bij alle gemeenten hetzelfde?

Bij meer dan de helft van de gemeenten (188) is het aantal personen dat na het einde van een WW-uitkering een bijstandsuitkering ontvangt, minder dan 10 personen. Bij deze gemeenten met een laag absoluut aantal doorstromers, is ook het doorstroompercentage relatief laag. Dit betekent dat van het totaal mensen van wie de WW-uitkering eindigde in die gemeenten, minder mensen zijn doorgestroomd naar de bijstand dan in gemeenten waar het aantal mensen van wie de uitkering eindigde hoger ligt.

Net zoals voorgaande jaren valt op dat gemeenten met een hoger inwoneraantal, meer mensen hebben die van de WW naar de bijstand doorstromen. Echter, voor alle groepen gemeenten geldt dat het percentage aanzienlijk lager ligt dan in voorgaande jaren. Zo is bij kleine gemeenten het aantal gemeenten met een doorstroom onder de 1% hoger en bij grotere gemeenten het aantal gemeenten met een doorstroompercentage van minder dan 4% lager.

Wie stromen vanuit de WW door naar de bijstand?

Wat opvalt uit de percentages van doorstroom WW naar bijstand is dat mannen en jongeren relatief vaker doorstromen naar de bijstand. Afgezet tegen de doorstroompercentages van 2020 en 2022 valt op dat met name de groep 15 - 25 jarigen, hoewel dit in absolute aantallen de kleinste groep is, het sterkst vertegenwoordigd blijft bij de doorstroom. Mogelijk dat dit samenhangt met kortere opgebouwde WW-rechten.

Zo is te zien dat mensen die minder dan zes maanden WW hebben ontvangen, vaker doorstromen naar de bijstand en dat ook mensen met een tijdelijk of uitzendcontract relatief vaker doorstromen naar de bijstand. Tevens valt op dat mensen die werkzaam waren in de sectoren schoonmaak en facilitymanagement en verpleging, verzorging en thuiszorg, vaker vanuit de WW doorstromen naar de bijstand.

Wat kunnen gemeenten doen om de doorstroom van WW naar bijstand te beperken?

Hoewel de doorstroom daalt, blijft het belangrijk om veel aandacht te besteden aan de beperking van de doorstroom van WW naar bijstand. In de afgelopen jaren hebben UWV en veel gemeenten Max-WW-trajecten opgezet voor mensen die vanuit de WW in de bijstand terecht dreigen te komen. In het onderzoek ‘Uit de WW in de Bijstand’ (2018) zijn zes voorbeelden van Max-WW-trajecten bekeken om verschillen en gemeenschappelijke patronen in beeld te krijgen.

Belangrijke tips uit dit onderzoek zijn:

• Informeer klanten tijdig – drie tot zes maanden voor afloop van de WW –  over wat ze te wachten staat na de overgang naar de bijstand.
  Leg uit dat de werkwijze sterk kan verschillen per gemeente (dat zijn mensen niet gewend).
  Het naar voren halen van de ‘bijstandsaanpak’ (intensief contact, één contactpersoon, enzovoort) naar de Max-WW werkt activerend: 30 tot 50% van de mensen stroomt nog voor het einde van de WW uit.
  Zorg voor heldere afspraken tussen UWV en gemeente over de Max-WW-aanpak. Wie is verantwoordelijk? Wie betaalt wat?
  Zoek uit wat in jouw regio het beste werkt; alles begint als experiment.
  Een goed experiment vraagt om de energie van een ‘ambassadeur’ in de organisatie die resultaat boven regels stelt. Die zit vaak wat lager in de hiërarchie (bijvoorbeeld in het middenkader) en is bereid de nek uit te steken.