Namens Divosa namen twee bestuurders deel aan het IBO over vereenvoudiging van het stelsel van sociale zekerheid: Judith Duveen en Klaas van der Wal. Judith Duveen droeg halverwege haar taken over aan Klaas van der Wal toen zij overstapte naar het UWV. We spraken met hen over hun rol in de rapportage.
Het is voor het eerst dat Divosa als externe partij heeft deelgenomen aan een interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO). IBO’s ontwikkelen beleidsopties voor belangrijke beleidsterreinen. Ze vinden plaats in opdracht van het kabinet en worden uitgevoerd door interdepartementale werkgroepen, onafhankelijk van de politiek. ‘Interdepartementale beleidsonderzoeken geven de mogelijkheid om echt te verdiepen op een thema, en daar je inzichten en kennis over te delen met het kabinet’, zegt Judith Duveen.
Interdepartementale beleidsonderzoeken geven de mogelijkheid om echt te verdiepen op een thema
‘De grote winst van dit rapport is dat de complexiteit van sociale zekerheid op de agenda is gezet. Het benadrukt hoe belangrijk iedereen het vindt dat we hiermee aan de slag gaan. We moeten blijven zoeken naar mogelijkheden om het voor de burger eenvoudiger te maken.’ Klaas van der Wal vult aan: ‘De winst zit er vooral in dat we met zijn allen constateren dat het stelsel veel te ingewikkeld is: er zijn te veel regelingen en te veel voorwaarden. Het stelsel is gebaseerd op wantrouwen, waarbij een klein foutje al grote gevolgen kan hebben. Er is daarom een fundamentele herziening nodig.’
We hebben een aantal dingen meer vanuit het perspectief van gemeenten en de uitvoeringspraktijk kunnen inbrengen.
Hoe heeft Divosa het verschil kunnen maken?
Klaas van der Wal (KW): ‘We hebben een aantal dingen meer vanuit het perspectief van gemeenten en de uitvoeringspraktijk kunnen inbrengen. Denk bijvoorbeeld aan sociale wijkteams die kunnen helpen bij de aanvraag van bijzondere bijstand. In onze optiek werkt dat beter dan de eenloketfunctie, die ook in het IBO wordt genoemd, maar waar we wat minder gelukkig mee zijn.’
Judith Duveen (JD): ‘Het is ontzettend belangrijk dat de uitvoering meedeed aan de werkgroep. Naast Divosa waren ook onder andere UWV en SVB betrokken. Niet alleen beleid, maar ook uitvoering denkt mee.’
Wat betekent deze rapportage voor de directeuren in het sociaal domein?
JD: ‘De analyse gaat naar het kabinet en die geeft daar weer een kabinetsreactie op. Het is aan de verschillende bewindspersonen om een vervolg te geven aan de aanbevelingen en conclusies. Dan pas wordt dus duidelijk wat dit concreet gaat betekenen.’
KW: ‘Er ligt nu een grondige analyse met beleidsopties voor de korte en lange(re) termijn. Dat is best ingewikkeld, want er moeten geen regelingen bij komen en het kost ook geld. Uiteindelijk moet de politiek de keuzes maken. Dan weten we pas echt wat er gaat gebeuren.’
Divosa had ook een klankbordgroep. Hoe ging dat in zijn werk en hoe heeft dat in de oordeelsvorming geholpen?
JD: ‘We spraken de klankbordgroep rondom elke vergadering. Divosa heeft zowel in het bestuur als bij het bureau ongelooflijk veel kennis en ervaring, dus dat was erg waardevol.’
Ik zie het als grote winst dat wij erbij konden zijn en de visie van gemeenten konden inbrengen. Het moet anders en meer vanuit vertrouwen.
Hoe hebben jullie de deelname aan IBO ervaren?
JD: ‘Ik ben er niet tot aan het einde bij geweest, omdat ik aan een nieuwe baan begon als Algemeen Directeur van UWV Werkbedrijf. Ik vond het jammer om bij Divosa weg te gaan en uiteraard ook dat ik het IBO niet kon afmaken. Klaas heeft dat ongetwijfeld ontzettend goed ingevuld. Ik zou tegen iedereen willen zeggen die de kans krijgt dit eens te doen: ga er voor!’
KW: ‘Ik zie het als grote winst dat wij erbij konden zijn en de visie van gemeenten konden inbrengen. Het moet anders en meer vanuit vertrouwen. We werden voldoende gehoord, in die zin konden we onze rol goed vervullen.’