Overzicht laagdrempelige ggz-steunpunten voor mensen met psychische kwetsbaarheid

Nederland kent een rijke variatie aan laagdrempelige ggz-steunpunten (nu bij benadering 130) voor mensen met een ernstige psychische aandoening. In het verleden zijn deze steunpunten geleidelijk ontstaan maar waren zij ook kwetsbaar door een gebrek aan financiering. Door het Integraal Zorg Akkoord (IZA) is er nu meer tijdsdruk om te komen tot een landelijk dekkend netwerk van laagdrempelige steunpunten, maar er zijn ook meer partijen betrokken en er is meer geld beschikbaar. De Nederlandse GGZ stelde onlangs een overzichtsartikel hiervoor op.

De laagdrempelige ggz-steunpunten hebben in de praktijk verschillende namen, zoals steunpunt, zelfregiecentrum, herstelacademie of recovery college. Ze bieden een scala van ondersteuning aan van inloop, activering en herstel, vrijwilligerswerk, werk in dagbesteding en regulier werk. Daarbij verschilt het of de steunpunten dit zelf aanbieden of dat ze begeleiden naar de bovenstaande opties. Uit onderzoek dat Divosa in 2020 liet uitvoeren, bleek dat in alle initiatieven wordt benadrukt dat voor de bezoekers (ook wel deelnemers genoemd) thuis voelen ontzettend belangrijk is om verder te komen in het herstel.

Ervaringsdeskundigen in the lead

Essentieel is ook dat een steunpunt in de praktijk onafhankelijk is en dat ervaringsdeskundigen in the lead zijn. De rol van de ggz moet niet dominant zijn, anders komen de deelnemers en bezoekers in een cliëntrol en wordt er geen beroep gedaan op de zelfregie. Gemeenten kunnen nu samen met welzijnspartijen, ggz-instellingen en cliëntvertegenwoordiging budget aanvragen via SPUK voor IZA.

Leefbaren wijken

De coalitie 'Leefbare wijken', waar Divosa deel van uitmaakt, ondersteunt de doelen van landelijke programma’s en akkoorden zoals IZA. Laagdrempelige beschikbaarheid van ondersteuning door onder meer schuldhulpverlening, wijkteams, Wmo- en werkvoorzieningen, huisartsenzorg, ggz, zorg en thuiszorg zijn volgens de coalitie noodzakelijk.

De coalitie Leefbare wijken bestaat uit de belangrijkste koepelorganisaties rondom wonen, welzijn en zorg en wil de leefbaarheid in wijken verbeteren door de woon- en zorgopgave in samenhang op te pakken. De coalitie verzamelde een aantal aansprekende voorbeelden in een magazine en heeft het projectvoorstel 'Zo doen wij dat!' ontwikkeld. Deze is gericht op de bevordering van duurzame lokale samenwerking tussen wonen, welzijn en zorg.