Werken met wallets: vraag & antwoord en begrippenlijst

Een ID-wallet is een digitale portemonnee op je smartphone waarmee je kunt inloggen en waarin je persoonlijke gegevens en documenten veilig kunt opslaan, zoals je identiteitskaart, inkomensgegevens en diploma's. Je kunt deze gegevens vervolgens delen met overheidsinstanties en andere organisaties wanneer dat nodig is. ID-wallets maken betrouwbare gegevensuitwisseling eenvoudiger en geven de inwoner regie over eigen gegevens. Bij de ontwikkeling van ID-wallets staan veiligheids- en privacyaspecten centraal.

Meer informatie: 

• Invoering ID-wallet in 2026, proeftuin in Nijmegen gestart (Divosa, november 2024)

Nadat ze zijn ingelogd kunnen inwoners met hun ID-wallet (geverifieerde) gegevens delen. Enkele voordelen voor de gemeente zijn:

• Efficiëntere dienstverlening, doordat inwoners sneller en beter geholpen kunnen worden.
• Mogelijke besparingen op administratieve kosten door verminderd papierwerk.
• Verhoogde betrouwbaarheid van diensten door vermindering van identiteitsfraude en betrouwbare (geverifieerde) gegevens.
• Dataminimalisatie, omdat alleen noodzakelijke gegevens gedeeld worden.

Meer informatie: 

• Invoering ID-wallet in 2026, proeftuin in Nijmegen gestart (Divosa, november 2024)
• Experimenten met digitale wallets (Binnenlands Bestuur, oktober 2023) 

Het gebruik van ID-wallets heeft voor inwoners voordelen, zoals:

• Regie op gegevens.
• Meer zekerheid dat de juiste gegevens aangeleverd worden en dat een beslissing op basis van de juiste gegevens wordt genomen.
• Eén ID-wallet die, als de inwoner dat wil, bij veel verschillende (publieke en private) organisaties gebruikt kan worden.

Europese Digitale Identiteit (EDI)-wallets zijn wallets die uitgegeven of erkend worden door een Europese lidstaat en voldoen aan de eisen uit de eIDAS-verordening. Vanaf 20 november 2026 zijn alle Nederlandse gemeenten verplicht om Nederlandse en andere Europees erkende EDI-wallets te accepteren als identificatie- en authenticatiemiddel, naast DigiD en eHerkenning. EDI-wallets moeten in de hele EU gebruikt kunnen worden. De verplichting komt voort uit de herziening van de eIDAS-verordening, die in 2024 in werking is getreden.

Meer informatie: 

• Invoering ID-wallet in 2026, proeftuin in Nijmegen gestart (Divosa, november 2024)

ID-wallets en de inzet daarvan in (publieke) dienstverlening zijn relatief nieuw. Dit betekent dat nog niet voor alle vragen een standaard oplossing is. Uitdagingen bij het inzetten van ID-wallets zijn:

• Aanpassen van de digitale infrastructuur om het gebruik van ID-wallets in processen te integreren.
• Aanpassen van de dienstverlening en klantreis, omdat ID-wallets een ander interactiepatroon volgen.
• Ondersteunen van digitaal minder vaardige inwoners: ID-wallets zijn een nieuwe technologie. Inwoners zullen moeten leren hoe ze deze kunnen gebruiken. Maar het gebruik van ID-wallets door inwoners is vrijwillig. Als gemeente moet je inwoners dus een alternatief proces blijven aanbieden.
• Waarborgen van de toegankelijkheid voor alle groepen inwoners.

Meer informatie: 

• Invoering ID-wallet in 2026, proeftuin in Nijmegen gestart (Divosa, november 2024)

ID-wallets zijn ontworpen met privacy en beveiliging als uitgangspunt. De eIDAS-verordening stelt strenge eisen aan ID-wallets. Gebruikers bepalen zelf welke gegevens ze delen en met wie. De gegevens worden versleuteld opgeslagen en de technologie voldoet aan strenge Europese normen. De databron, de ontwikkelaar van de wallet en andere partijen kunnen niet zien welke gegevens in de wallet zitten en met wie die gedeeld zijn.

Meer informatie: 

• Invoering ID-wallet in 2026, proeftuin in Nijmegen gestart (Divosa, november 2024)
• De voordelen van KPN’s eWallet (Gemeente.nl, juli 2024)

Als je jouw e-mailadres hebt opgenomen in de ID-wallet Yivi (de app die onder andere de gemeente Nijmegen gebruikt), dan kun je de app blokkeren via https://my.yivi.app/nl.

Vanaf november 2026: Ook voor andere gecertificeerde EDI-wallets zullen er revocation (of intrekkings)mechanismes worden ingericht. Er komen loketten waarnaartoe je kunt bellen of mailen, en/of waar je met je DigiD kunt inloggen om jouw ID-wallet te blokkeren.

Een aantal gemeenten, zoals Nijmegen en Amsterdam, zet al ID-wallets in. De gemeente Nijmegen gebruikt bijvoorbeeld de Yivi-wallet (voorheen IRMA) voor het inloggen op hun website en het inzien van uitkeringsgegevens. De gemeente Rotterdam experimenteert met een wallet voor eerlijke toewijzing van huurwoningen.

Voorbeelden van toepassingen zijn:

• Inloggen op gemeentelijke websites.
• Inzien van uitkeringsgegevens.
• Stemmen over buurtinitiatieven.
• Aanvragen van vergunningen (bijvoorbeeld voor geveltuintjes).
• Gebruik van digitale gehandicaptenparkeerkaarten.

Meer informatie: 

• Experimenten met digitale wallets (Binnenlands Bestuur, oktober 2023)
• De voordelen van KPN’s eWallet (Gemeente.nl, juli 2024)

• Ja. Op het YouTube-kanaal 'Proeftuin ID-wallets gemeenten' vind je een aantal filmpjes over hoe ID-wallets gebruikt kunnen worden in de gemeentelijke dienstverlening.

• Start met experimenteren, zoals de gemeenten Nijmegen en Amsterdam doen.
• Onderzoek welke gemeentelijke processen geschikt zijn voor gebruik met ID-wallets. 
• Begin met het aanbieden van enkele diensten via ID-wallets en breid dit geleidelijk uit.

Het is verstandig om klein te beginnen met eenvoudige diensten. Maar de echte meerwaarde en verandering in processen ontstaat bij het gebruik van ID-wallets voor complexere diensten waarbij gegevens van verschillende organisaties nodig zijn.

Meer informatie: 

• Experimenten met digitale wallets (Binnenlands Bestuur, oktober 2023) 

In 2025 krijgen alle inwoners van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba een BSN. Dit betekent dat zij een DigiD kunnen aanvragen en ook de beschikking krijgen over een door Nederland uitgegeven of erkende EDI-wallet.

Randvoorwaarde is dat zij op een betrouwbare wijze zijn ingeschreven in de BRP, een BSN hebben en dat de aanvraag en activatie van deze wallet op betrouwbaarheidsniveau Hoog kan plaatsvinden.

Vervolgens kunnen zij de EDI-wallet gebruiken bij dienstverlening van Europese overheidsorganen, Europese private partijen en grote online platforms.  

Inwoners van Aruba, Curaçao en Sint Maarten krijgen geen BSN. Dit zijn zelfstandige landen binnen het Koninkrijk. Bonaire, Sint-Eustatius en Saba maken als openbaar lichaam (bijzondere gemeente) deel uit van Nederland.

Onderstaande pagina's bevatten informatie over de invoering en/of het gebruik van ID-wallets. De lijst is niet volledig. In de loop van het project vullen we deze lijst aan.

1. Invoering ID-wallet in 2026, proeftuin in Nijmegen gestart (Divosa, november 2024)
2. Experimenten met digitale wallets (Binnenlands Bestuur, oktober 2023) 
3. De voordelen van KPN’s eWallet (Gemeente.nl, juli 2024)
4. Overheid lanceert wallet-app voor Europese digitale identiteit (Security.nl, april 2024)
5. Blog: Wanneer komt de Nederlandse ID-wallet en hoe werkt het tot die tijd? (Ockto, maart 2024) 
6. FAQ: Wallet Support
7. Innovatie in digitale identiteit: De kracht van de ID-wallet (Ink.team, augustus 2024)
8. NL ID-wallet stap verder in ontwikkeling (Digitale Overheid, april 2024)
9. Wat betekent de Europese Digitale Identiteit wallet voor jouw organisatie? (InnoValor, november 2023)