CoP Inburgering - Zeeland

De CoP Inburgering - Zeeland richt zich op het toegankelijk maken van gezondheidszorg voor inburgeraars. Deze CoP pleit voor de noodzaak van een ‘module gezondheid’ in de Wet inburgering 2021, vergelijkbaar met de module MAP over arbeidsmarkt en participatie. Want, zeggen de deelnemers, je kunt pas gaan inburgeren als je mentaal fit genoeg bent. ‘Je kunt geen huis bouwen zonder een fundering te leggen.’ Vier vragen aan Sylvia Rook, communitytrekker CoP Inburgering - Zeeland.

1. Wie doen mee aan de CoP? Zijn inburgeraars ook betrokken? 

‘In aanloop naar de Wet inburgering 2021 (Wi2021) bestond in Zeeland een actieve regionale samenwerking, aangezwengeld door een regiocoördinator. Na het stoppen van dit project zijn we doorgegaan met de Kerngroep Zeeland. Het opzetten van een Community of Practice zagen we als een mooie kans om samenwerking tussen de partijen in Zeeland vorm te geven en knelpunten binnen de Wi2021 uit te diepen. 

De CoP Inburgering – Zeeland bestaat uit gedreven mensen die rechtstreeks te maken hebben met de doelgroep inburgeraars. Het zijn medewerkers van diverse gemeenten, welzijnsorganisatie SMWO, VluchtelingenWerk Nederland en casemanagers van het COA. Een van de deelnemers is zelf een (op ons thema ervaringsdeskundige) oudkomer. Inburgeraars zijn niet betrokken. Hogeschool Zeeland is twee keer als expert ingevlogen bij onze bijeenkomsten. Heel interessant was de lezing van Luuc Smit over rouw, verlies en trauma.’

2. Welk thema diepen jullie uit? 

‘CoP Inburgering – Zeeland richt zich op het toegankelijk maken van gezondheidszorg voor inburgeraars. Speerpunt daarbij is wat we kunnen doen aan preventie, zodat mensen beter om kunnen gaan met rouw en verlies voordat ze starten met het traject van inburgering. Het achterlaten van hun land, vrienden en familie is een verlies. Voor nieuwkomers die van alles hebben meegemaakt, is het vaak moeilijk om zich te richten op inburgering. Het past eenvoudigweg niet in hun hoofd, naast alles wat er op hen afkomt aan regelzaken na huisvesting. Nu maakt het uit in welke gemeente iemand woont of er aandacht is voor de (geestelijke) gezondheid van een nieuwkomer. De ene gemeente heeft budget om een programma met cursussen op dit vlak aan te bieden, een andere gemeente minder of niet. Dat verschil zou er niet moeten zijn. 

Het liefst zien wij als CoP dat in de Wet inburgering 2021 het volgen van een aparte module met basisinformatie over gezondheid verplicht wordt gesteld. Net als de Module Arbeidsmarkt & Participatie (MAP), die inburgeringsplichtigen in de B1- en Z-route laat kennismaken met en voorbereiden op deelname aan de Nederlandse arbeidsmarkt. Zoiets. Dat je als nieuwkomer leert hoe het gezondheidssysteem in elkaar zit. Dat je een weerbaarheidstraining krijgt. Dat je kunt omgaan met eventuele mentale problemen, voordat je je stort op het inburgeringstraject. Het is zo jammer als die problemen blijven sluimeren, pas later opduiken en dan iemands route naar werk beïnvloeden. Vaak beginnen problemen door stress pas echt als mensen huisvesting hebben gekregen, gezinshereniging heeft plaatsgevonden en er van alles tegelijk moet.’

3. Kun je al tips delen? 

• ‘Maak als gemeente alvast gebruik van de handreiking Veerkrachtige statushouders van ARQ. Hierin staan best practices voor gemeenten om de psychosociale ondersteuning aan statushouders te bevorderen.
• Zoek contact met huisartsen en zorg dat de lijnen kort zijn tussen huisarts-gemeente-inburgeraar.
• Probeer met de inburgeraar in gesprek te komen over zijn (mentale) gezondheid. Vaak ontbreekt het vertrouwen als iemand al een heel traject van onbetrouwbaarheid achter de rug heeft. Mensen zijn daarnaast zorg vanuit de overheid niet gewend. Hulpmiddel kan zijn de vragenlijst MIRROR-V. Partijen als maatschappelijk werk, VluchtelingenWerk en COA kunnen deze afnemen. Wat bij de  gemeente Tholen goed werkt, is dat we bij de mensen thuis gaan praten.’

4. Waar gaan jullie mee verder? 

‘We zijn bezig met het maken van een advies aan het ministerie van SZW waaruit blijkt dat het noodzakelijk is dat er een ‘module gezondheid’ wordt opgenomen in de Wi2021. En we gaan ons met een werkgroep buigen over de mogelijke invulling van zo’n module. We denken nu aan onderwerpen als preventie, het verlagen van de drempel naar de zorg en trauma, rouw en verlies. Na de laatste officiële CoP-bijeenkomst gaat de werkgroep hiermee door.’