Informatiegestuurd werken: geen tovermiddel, wél een stap vooruit

'Datagedreven werken is een communicatievraagstuk.' Die uitspraak hoor ik vaak als ik met gemeentemedewerkers praat over informatiegestuurd werken. Iedereen ziet de kansen, maar de praktijk blijkt weerbarstig. De dashboards en rapportages zijn er wel, maar worden ze ook gebruikt? Niet altijd. Vaak blijkt: de informatie sluit niet aan op de vraag. Of: de gebruiker weet het rapport niet te vinden, of kan het dashboard simpelweg niet ‘lezen’.

Wat zit daaronder? In veel gevallen een communicatiekloof. Informatiegestuurd werken draait niet alleen om data, maar ook om mensen. Werken met data is vaak een uitdaging vanwege de verschillende ‘talen ’die gesproken worden tussen functies. En binnen gemeenten herkennen we ook de verschillen in taal tussen domeinen. 

Data als brug tussen werelden

Toch kan data juist helpen die kloof te overbruggen. Dat zag ik een paar jaar geleden op een conferentie van het European Social Network. De gemeente Wenen liet zien hoe zij tijdens de coronapandemie een datagedreven samenwerking opzetten. Elf afdelingen bespraken elk kwartaal samen de cijfers over armoede en achterliggende thema’s als werk, huisvesting, onderwijs en gezondheid. Die gesprekken leidden tot meer begrip voor elkaars perspectief én tot betere besluiten. Data als startpunt voor een verbindend gesprek dat uitmondt in gezamenlijke besluitvorming.

Tijd voor bruggenbouwers

Juist nu – met uitdagingen als vergrijzing, arbeidsmarktkrapte en digitalisering – hebben we zulke bruggen nodig. Informatiegestuurd werken kan daarbij enorm helpen. Maar het is geen wondermiddel. Zonder gedeeld begrip en samenwerking verandert er weinig. Data vraagt om nieuwsgierigheid.

De rol van de ‘vertaler’

Wat we nodig hebben zijn meer ‘vertalers’ in organisaties. Mensen die begrijpen wat informatiegestuurd werken is, die datageletterd zijn én de juiste vragen durven stellen. Die het gesprek op gang brengen tussen data en praktijk, tussen afdelingen, tussen beleid en uitvoering.

Samen leren = verder komen

De kunst is om met elkaar te leren. Van elkaar, maar ook met ondersteuning van buitenaf. Daarom ontwikkelen we dit jaar nieuwe ondersteuningsmodules voor medewerkers in het sociaal domein. We bieden praktische hulp bij vragen als: Hoe stel ik een goede informatievraag? Hoe interpreteer ik data? Hoe verbind ik dit met mijn werk?