Divosa Symposium ‘Een nieuw perspectief: ondermijning en het sociaal domein’

Op woensdag 28 januari organiseert Divosa het symposium ‘Een nieuw perspectief: ondermijning en het sociaal domein’ in het Divosa Clubhuis in Utrecht. Met emeritus bijzonder hoogleraar Ondermijning en Datawetenschap Pieter Tops, re-integratieofficier Bart Reedijk (gemeente Vlaardingen) en journalist en dagvoorzitter Jessica Maas. In vijf workshops vertellen verschillende gemeenten over hun aanpak van ondermijning en ga je in gesprek met ervaringsdeskundigen.

Over de sprekers

Pieter Tops

Prof. dr. Pieter Tops is emeritus bijzonder hoogleraar ondermijning en datawetenschap bij JADS in 's-Hertogenbosch, emeritus hoogleraar in Leiden en voormalig lector aan de Politieacademie. Zijn onderzoek naar de verwevenheid van de onder- en bovenwereld in Nederland – en de invloed daarvan op de lokale democratie – is alom geprezen.

Pieter was als hoogleraar bestuurskunde lange tijd verbonden aan de Universiteit van Tilburg. In zijn boeken De achterkant van Nederland (2017) en Nederland Drugsland (2020) beschrijft hij de omvang van georganiseerde criminaliteit en de noodzaak van de aanpak ervan. Daarbij benadrukt hij altijd het belang van samenwerking tussen de verschillende betrokken organisaties.

Bart Reedijk

Bart Reedijk is re-integratieofficier in de gemeente Vlaardingen. In een netwerk van ketenpartners werkt Bart met jongvolwassen (ex-)gedetineerden en veroordeelde daders van high impact crimes. Hij bouwt bruggen tussen mensen en organisaties, zoekt steeds naar maatwerkoplossingen die passen bij de leefwereld van jongeren en beweegt zich soepel binnen én buiten de gebruikelijke gemeentelijke kaders. Zijn aanpak draait om het creëren van ruimte binnen het systeem – en doen wat nodig is om toekomstperspectief te creëren.

Op 28 januari deelt Bart zijn inzichten en aanpak, die in Dordrecht en Den Haag al leidde tot een forse daling van de recidive onder jonge ex-gedetineerden. 

Jessica Maas

Journalist Jessica Maas is nieuwsgierig, gedreven en een tikje chaotisch, zegt ze zelf.  Als dagvoorzitter zal ze de hoofdsprekers – met een brede glimlach en een gezonde dosis humor – met scherpe vragen confronteren.

Al meer dan twintig jaar vertelt Jessica verhalen die er toe doen. Begonnen bij het Brabants Dagblad in Tilburg, later uitgevlogen naar Turkije, waar ze tussen 2007 en 2015 als correspondent heeft gewerkt. Terug in Nederland schrijft ze over sociale vraagstukken, over armoede, migratie en diversiteit, over huiselijk geweld én over (georganiseerde) ondermijnende criminaliteit. 

Jessica is een vaste kracht in de redactie van Sprank Magazine, het ledenblad van Divosa, en de drijvende kracht achter de documentaire en verhalenbundel over jeugdcriminaliteit De dunne lijn, die Divosa in de zomer van 2024 publiceerde.

Workshops

Workshop 1 - Gemeente Nieuwegein: 'Aanpak Nypels' onder de loep

‘Een verhaal, inderdaad, over hoe ze in Nieuwegein, op het Nypelsplantsoen, met een hoopgevende buurtaanpak de ondermijnende criminaliteit in toom proberen te houden. Een aanpak om de jeugd van de straat en uit de greep van het snelle geld te houden. Een verhaal van hoop, maar geen sprookje. Dat ook weer niet.’

De gemeente Nieuwegein startte in 2017 met de integrale ‘Aanpak Nypels’, samen met partners uit het zorg- en veiligheidsdomein. Vanuit de uitgangspunten ‘anders doen op het Nypelsplantsoen’, ‘doen wat nodig is’ en de ‘burger is de basis’ nemen projectleider Openbare Orde en Veiligheid Nynke Joustra  en medewerker Zorg & Veiligheid Jeroen Alberts je in deze workshop mee in wat dit op het Nypelsplantsoen betekent.

Workshop 2 - Team Enkelband: een andere kijk op begeleiding van ex-gedetineerden

Team Enkelband is opgericht in 2014 en biedt begeleiding aan kinderen, jongeren en volwassenen in de tijd na detentie. Hun missie: het verkleinen van de kloof tussen professionals en de doelgroep. 

Het team bestaat uit ervaringsdeskundigen die dezelfde taal spreken als de ex-gedetineerden. Met trainingen, workshops en consulten helpt Team Enkelband hen weer de maatschappij in en voorkomen ze een terugval naar de criminaliteit. Daarnaast geven zij lezingen op scholen en instellingen, om het begrip voor vroegtijdige schoolverlaters, ‘probleem’-jongeren en  ex-gedetineerden te vergroten en instroom in het criminele circuit te voorkomen. 

In deze workshop op het Divosa Symposium is er veel ruimte voor reflectie, dialoog en het delen van persoonlijke inzichten. Deelnemers kunnen zelf een casus of situatie inbrengen. Samen werken we de casus uit en vertalen deze naar handelingsperspectief.

Workshop 3 - Van weerstand naar kracht: omgaan met signalen van ondermijnende criminaliteit

Wat doe je als je signalen krijgt die wijzen op bijvoorbeeld een drugsdelict, uitbuiting of zorgcriminaliteit? Vaak is het moeilijk om dit met de inwoner te bespreken. En moet je een signaal melden, of juist niet? Dit kan de vertrouwensband met de inwoner immers schaden.

Om professionals te helpen om de juiste keuzes te maken, heeft Divosa, in nauwe samenwerking met GOUDTrainingen en IMW Regio Tilburg, de training 'Van weerstand naar kracht: omgaan met signalen van georganiseerde ondermijnende criminaliteit' ontwikkeld. In deze workshop op het Divosa Symposium vertellen Jeroen Bakker (GOUDTrainingen) en Kim van Dijsseldonk (IMW Regio Tilburg) je er alles over! Natuurlijk krijg je ruim de gelegenheid om vragen te stellen.

Workshop 4 - Als hulp een verdienmodel wordt: handhaving in Zaanstad

In de workshop ‘Als hulp een verdienmodel wordt’ laten Rick Gonggrijp, Nadja Bruggink en Aad Sweijen zien hoe de gemeente Zaanstad de processen rond de aanpak van ondermijning  organisatorisch en bedrijfsmatig heeft ingericht. Een interactieve workshop over ondermijning, onderzoek naar rechtmatige verstrekking van bijstand en de kracht van samenwerking tussen uitkeringen, naleving en ondermijnende activiteiten – met aandacht voor de menselijke maat.

Workshop 5 - Route Arbeid+: Groningen zet in op preventie

Hoe kan de focus op werk en re-integratie bijdragen aan het voorkomen van ondermijnende criminaliteit? De Route Arbeid+ in de gemeente Groningen is een innovatieve aanpak die de kloof tussen kwetsbare doelgroepen en de arbeidsmarkt overbrugt. Groningen onderzoekt hoe zij jongeren in een kwetsbare situatie een duurzaam maatschappelijk alternatief kan bieden, om zo de stap naar het criminele circuit minder aantrekkelijk te maken. In deze workshop hoor je hier meer over, en krijg je inzicht in de instrumenten en succesfactoren van Route Arbeid+.